โดย อ.วรชาติ มีชูบท

บทความปัจจุบัน | บทความย้อนหลัง : ตอนที่ ๑ - ๒๐ | ๒๑ - ๔๐ | ๔๑ - ๖๐ | ๖๑ - ๘๐ | ๘๑ - ๑๐๐ | ๑๐๑ - ๑๒๐ | ๑๒๑ - ๑๔๐ |

|  ก่อนหน้า  |  ๑๑  |  ๑๒  |  ๑๓  |  ๑๔  |  ๑๕  |  ๑๖  |  ๑๗  |  ๑๘  |  ๑๙  |  ๒๐  |  ถัดไป  |

๑๖. งานกรีฑา (๔)

          เมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินในงานประจำปีของวชิราวุธวิทยาลัยเมื่อวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๕ แล้ว มีกำหนดจะเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดตึกวชิรมงกุฎอีกครั้งในวันที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๗๕ และกล่าวกันว่า ในวันเดียวกันนั้นจะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปะวิทยา แก่หลวงวิศาลศิลปกรรม (เชื้อ ปัทมจินดา) สถาปนิกผู้ร่วมออกแบบ แต่เมื่อถึงกำหนดวันให้มีเหตุที่ไม่อาจเสด็จพระราชดำเนินได้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมขุนชัยนาทนเรนทร ^[๑] เสด็จทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจแทนพระองค์ หลวงวิศาลศิลปกรรมจึงยังมิได้รับพระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา มาจนถึงคราวฉลองพระนคร ๒๐๐ ปีเมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๕ จึงเพิ่งจะได้รับพระราชทานเหรียญดังกล่าว

          จากนั้นมาพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวก็มิได้เสด็จพระราชดำเนินยังวชิราวุธวิทยาลัยอีกเลย งานประจำปีซึ่งทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดเป็นประจำทุกปีในเดือนพฤศจิกายนก็เป็นอันต้องงดไป เพราะในเดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ ได้เกิดเหตุ “กบฏบวรเดช” ขึ้น ทำให้พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระบรมราชินีต้องเสด็จพระราชดำเนินหลีกหนีความวุ่นวายทางการเมืองไปประทับที่จังหวัดสงขลา จนเหตุการณ์สงบลงจึงเสด็จพระราชดำเนิกลับถึงกรุงเทพฯ ในวันที่ ๙ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๖ ต่อมาวันที่ ๒๐ มกราคม ปีเดียวกันก็ได้เสด็จพระราชดำเนินไปประทับรักษาพระองค์ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา และมิได้เสด็จนิวัติพระนครอีกเลยจนทรงสละราชสมบัติเมื่อวันที่ ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๗๗ และเมื่อพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฏฐมรามาธิบดินทร ทรงรับสิริราชสมบัติและทรงรับวชิราวุธวิทยาลัยไว้ในพระบรมราชูปถัมภ์ แต่ในเวลานั้นยังประทับทรงศึกษาอยู่ที่ประเทศสวิสเซอร์ แลนด์ การจัดงานประจำปีของวชิราวุธวิทยาลัยซึ่งเป็นงานที่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดขึ้นเพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงมิได้จัดขึ้นอีกเลย ตราบจนรัฐบาลในเวลานั้นได้มีคำสั่งแต่งตั้งให้พระพณิชยสารวิเทศ (ผาด มนธาตุผลิน) ซึ่งเคยเป็นผู้กำกับคณะพณิช (คณะพญาไท) มาดำรงตำแหน่งผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย แทนพระยาบรมบาทบำรุง (พิณ ศรีวรรธนะ) ที่รัฐบาลมีคำสั่งให้พ้นจากตำแหน่งแล้ว พระพณิชยสารวิเทศจึงได้ริเริ่มจัดงานประจำปีของวชิราวุธวิทยาลัยขึ้นอีกครั้งในวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๘

          งานประจำในยุคหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองที่จัดขึ้นใน พ.ศ. ๒๔๗๘ นั้น ออกจะแปลกกว่างานประจำปีที่เคยจัดกันมา เพราะงานประจำปีคราวนี้จัดขึ้นในระหว่างที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวประทับอยู่ที่ต่างประเทศ จึงมิได้เสด็จพระราชดำเนินมาประทับเป็นองค์ประธานในงานเช่นทุกคราวที่เคยจัดมาแล้ว ทั้งไม่ปรากฏว่าทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ หรือพระบรมวงศ์พระองค์ใดเป็นผู้แทนพระองค์ในงานคราวนี้

          นอกจากนั้นในงานคราวนี้ยังไม่มีการแข่งขันกีฬาหน้าพระที่นั่งเช่นทุกคราว แต่มีการแสดงสุนทรพจน์และการแสดงละครดังเช่นประเพณีปฏิบัติจองโรงเรียนในประเทศตะวันตก ซึ่งมีรายละเอียดในกำหนดการจัดงานคราวนั้น ดังนี้

          ๑. ผู้บังคับการรายงานกิจการของโรงเรียน

          ๒. รายงานของกรรมการตัดสินให้รางวัลแก่นักเรียนผู้แสดงความสามารถเรียนรู้พระราชนิพนธ์รัชกาลที่ ๖

          ๓. รัฐมนตรีว่าการกระทรวงธรรมการ อุปนายกกรรมการวชิราวุธวิทยาลัยให้โอวาท แจกโล่และถ้วยซึ่งคณะต่างๆ ในวชิราวุธวิทยาลัยแข่งขันชนะ และประกาศนียบัตรและเครื่องหมายความสามารถแก่นักเรียนที่ได้รับในระหว่างปี

          ๔. สุนทรพจน์โดย นายนาวาโท หลวงศุภชลาศัย ^[๒] อธิบดีกรมพลศึกษา กรรมการวชิราวุธวิทยาลัย

          ๕. ร้องเพลงไทยทำนองช้างประสานงา โดยนักเรียนชั้นเตรียม (เนื้อเพลงของเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี)

          ๖. สุนทรพจน์โดยผู้ปกครองนักเรียน
          ๗. ร้องเพลงสากล โดยนักเรียนชั้นเตรียม
          ๘. ละครพูดเรื่อง เลือดกตัญญู ของ พระพณิชยสารวิเทศ แสดงโดย นักเรียนชั้น ๘

          ต่อมาในการจัดงานประจำปีของโรงเรียนในวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๙ ยังได้พบหลักฐานเพิ่มเติมอีกว่า โรงเรียนได้จัดให้มีการแข่งขันกรีฑาระหว่างคณะ เช่น วิ่งกระสอบ วิ่งสามขา ในงานประจำปี และในเวลานั้นได้มีการใช้สีประจำคณะแล้ว คือ

          งานประจำปีในสมัยพระพณิชยสารวิเทศได้ดำเนินต่อมาจนถึง พ.ศ. ๒๔๘๔ แล้วต้องงดไปเพราะเกิดสงครามโลกครั้งที่ ๒ และกรุงเทพฯ ประสบภัยทางอากาศ จนโรงเรียนต้องย้ายไปเปิดการเรียนการสอนเป็นการชั่วคราวที่พระราชวังบางปะอิน ในขณะเดียวกันพระพณิชยสารวิเทศได้พ้นจากตำแหน่งผู้บังคับการวชิราวุธวิทยาลัย โดยมีพระยาภะรตราชา (ม.ล.ทศทิศ อิศรเสนา) มารับตำแหน่งแทน

(ยังมีต่อ)