โดย อ.วรชาติ มีชูบท

บทความปัจจุบัน | บทความย้อนหลัง : ตอนที่ ๑ - ๒๐ | ๒๑ - ๔๐ | ๔๑ - ๖๐ | ๖๑ - ๘๐ | ๘๑ - ๑๐๐ | ๑๐๑ - ๑๒๐ | ๑๒๑ - ๑๔๐ |

|  ก่อนหน้า  |  ๒๑  |  ๒๒  |  ๒๓  |  ๒๔  |  ๒๕  |  ๒๖  |  ๒๗  |  ๒๘  |  ๒๙  |  ๓๐  |  ถัดไป  |

๒๖. งานวชิราวุธานุสรณ์ (๕)

           ส่วนการออกร้านจำหน่ายสินค้าอุปโภคบริโภคของบริษัทห้างร้านเอกชนนั้น เท่าที่จำได้มีการแข่งขันกันลดแลกแจกแถมกันเป็นที่เอิกเกริก โดยมีผู้ผลิตผงซักฟอก ๓ รายสำคัญในเวลานั้น คือ แฟ๊บ บรีส และไลอ้อน กับผู้ผลิตผงชูรส ๒ รายใหญ่ คือ อายิโน๊โม๊ะโต๊ะ และผงชูรสตราชฎา แข่งกันลดแลกแจกแถมเป็นที่ครึกครื้นตลอดงาน นอกจากนั้นก็ยังมีการแข่งขันจำหน่ายสินค้าเครื่องใช้ไฟฟ้าต่างๆ เช่น วิทยุของบริษัทธานินทร์ รวมทั้งถ่านไฟฉายตรากบที่ต่างก็เป็นผลิตภัณฑ์ของไทย

          ภายในบริเวณโรงละครหลวงที่มุมพระราชอุทยานฝั่งตรงข้ามกรมการรักษาดินแดนซึ่งเป็นที่ตั้งสมาคมนักเรียนเก่าฯ นั้น ยังจัดเป็นสถานที่แข่งขันพิมพ์ดีดและชวเลขชิงชนะเลิศแห่งประเทศไทย และที่ด้านหน้าโรงละครยังจัดเป็นเวทีแสดงดนตรีที่นักดนตรีจากวชิราวุธวิทยาลัยทั้ง ๖ วง คือ วงโยธวาทิต วงปี่สก๊อต วงเมโลดิกา วงจุลดุริยางค์ วงหัสดนตรีหรือวงแจ๊ซ และวงเครื่องสายสากลซึ่งมีเครื่องดนตรีหลักเป็นแมนโดลิน (Mandolin) และ แบนโจ (BanJo) หมุนเวียนกันไปจัดแสดงเป็นประจำทุกคืนแล้ว ที่สนามใต้ต้นกร่างด้านข้างโรงละครหลวง ยังจัดเป็นที่ออกร้านขายอาหารของสมาคมนักเรียนเก่าฯ ส่วนที่หน้ากองอำนวยการจัดงานฯ ซึ่งเป็นตึกสีเหลืองอยู่ที่มุมพระราชอุทยานสราญรมย์ฝั่งตะวันออกด้านถนนเจริญกรุงริมคลองคูเมืองนั้นก็มีการบรรเลงดนตรีไทยเป็นประจำทุกคืน ในขณะที่ที่เวทีลีลาศซึ่งอยู่ตรงกันข้ามกับกองอำนวยการจัดงานฯ นั้น ก็มีการแข่งขันลีลาศและการประกวดสาวงามในเครื่องแต่งกายสมัยรัชกาลที่ ๖ ด้วย

          ทางด้านสนามไชยนั้น มีการปิดถนนสนามไชยช่วงจากกระทรวงการต่างประเทศไปจนถึงหน้ากรมการรักษาดินแดน เพื่อจัดพื้นที่ระหว่างพระราชอุทยานสราญรมย์ไปจรดกำแพงพระบรมหาราชวังให้เป็นเสมือนส่วนที่เรียกว่า “สำเพ็ง” ในงานฤดูหนาว โดยพื้นที่ส่วนนี้จัดเป็นสถานที่ออกร้านการละเล่นต่างๆ รวมทั้งการประชันงิ้วและลิเก ทั้งยังมีร้านของกองพันทหารม้าที่ ๑ รักษาพระองค์ เป็นจุดดึงดูดผู้มาเที่ยวชมงานให้ไปทดลองขี่ม้าเทศของกองพันทหารม้าที่ ๑ รักษาพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งก็มีผู้สนใจทั้งเด็กและผู้ใหญ่ได้ทดลองนั่งบนหลังม้ากันเป็นจำนวนมากทุกปี

          ข้อแตกต่างที่สำคัญของงานวชิราวุธานุสรณ์ คือ ในงานวชิราวุธานุสรณ์ไม่มี "ร้านหลวง" เช่นในงานฤดูหนาว และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดงานในวันที่ ๒๕ พฤศจิกายนเพียงวันเดียว กับในงานวชิราวุธานุสรณ์ยังได้จัดให้มีการประกวดสาวงามซึ่งเดิมเรียกว่า "นางงามวชิราวุธานุสรณ์" และมาเปลี่ยนเป็น "นางสาวไทย" ใน พ.ศ. ๒๕๐๗ โดยมีนางสาวอาภัสรา หงสกุล ซึ่งคณะดุสิต จิตรลดา พญาไท ส่งเข้าประกวดได้รับเลือกเป็นนางสาวไทยคนแรก และต่อมา พ.ศ. ๒๕๐๘ ยังได้รับเลือกเป็นนางสาวจักรวาลอีกด้วย

          เนื่องจากสมาคมนักเรียนเก่าวชิราวุธวิทยาลัยฯ เป็นผู้จัดประกวดนางสาวไทย เมื่อจะจัดส่งสาวงามเข้าร่วมประกวดนางสาวไทย คงจะเกรงคำครหาจึงได้ใช้นามแฝง “คณะดุสิต จิตรลดา พญาไท” แทนชื่อสมาคมฯ แต่ปัญหาที่ค้างคาใจที่ยังหาคำตอบไม่ได้มาจนถึงทุกวันนี้คือ ทำไมไม่มีคณะผู้บังคับการ ทั้งโรงเรียนก็มี ๔ คณะมาแต่แรกตั้ง หรือว่าสมัยก่อนนั้นคณะผู้บังคับการจัดเป็นคณะเด็กเล็ก และเพราะเหตุที่ยังเป็นเด็กเล็กจึงไม่สมควรจะมาสนใจสาวงามหรืออย่างไร ไม่อาจทราบได้ หากท่านโอวีอาวุโสจะกรุณาตอบให้หายสงสัยก็จะเป็นพระคุณอย่างสูง

          ส่วนการเสวยเครื่องว่างก่อนงานเลิกในตอนดึกก็ไม่มี แต่ในงานวชิราวุธานุสรณ์ยุคหลังนี้ คณะกรรมการสมาคมฯ ได้เจริญรอยพระยุคลบาทโดยได้จัดถวายพระกระยาหารค่ำถวายสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา กับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ในคืนวันที่ ๑ ธันวาคม และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในคืนวันที่ ๓ ธันวาคม ซึ่งเป็นคืนสุดท้ายของการจัดงาน

          ในการถวายพระกระยาหารค่ำ ณ ร้านของสมาคมฯ ในคืนวันที่ ๑ และ ๓ ธันวาคม ของทุกปีนั้น สมาคมฯ ยังได้จัดให้มีการสืบทอดขนบประเพณีเดิมของนักเรียนมหาดเล็กหลวง คือ ให้นักเรียนที่กำลังจะจบการศึกษาชั้นมัธยมปลายในปีนั้น แต่งเครื่องแบบนักเรียนแต่สวมกางเกงขายาวติดแถบขาวเช่นเดียวกับเครื่องแบบนักเรียนมหาดเล็กหลวงสมัยเริ่มแรก ทำหน้าที่เป็นมหาดเล็กตั้งเครื่องเดินโต๊ะเสิร์ฟพระกระยาเสวยและเสิร์ฟอาหารแก่ผู้ร่วมโต๊ะเสวย ซึ่งก็ล้วนเป็นข้าราชบริพารในล้นเกล้าฯ และนักเรียนเก่าอาวุโส เป็นการสนองพระเดชพระคุณในหน้าที่มหาดเล็กตั้งเครื่องสมกับที่ได้ชื่อว่าเป็นนักเรียนมหาดเล็กหลวง และเมื่อเสวยแล้วยังได้รับพระราชทานพระมหากรุณาให้นักเรียนเหล่านั้นได้ตามเสด็จไปนั่งล้อมรอบที่ประทับในการพระราชทานถ้วยรางวัลการประกวดสาวงามในเครื่องแต่งกายสมัยรัชกาลที่ ๖ ในคืนวันที่ ๑ ธันวาคม และในการพระราชทานรางวัลการประกวดนางสาวไทย ในคืนวันที่ ๓ ธันวาคม เสมือนกับที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเคยโปรดเกล้าฯ ให้นักเรียนมหาดเล็กหลวงได้เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทโดยรอบที่ประทับในระหว่างประทับทอดพระเนตรละครหรือภาพยนตร์

          อนึ่ง การจัดงานฤดูหนาวในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น นอกจากจะมีวัตถุประสงค์เพื่อการรื่นเริงแล้ว รายได้ทั้งหมดจากการจัดงานในแต่ละปียังได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานไปบำรุงการกุศลสาธารณะต่างๆ เช่น บำรุงโรงเรียนมหาดเล็กหลวง สภากาชาดสยาม ราชนาวีสมาคมแห่งกรุงสยาม ในพระบรมราชูถัมภ์ เพื่อร่วมสมทบในการจัดซื้อเรือหลวงพระร่วง กองเสือป่าเพื่อสมทบการจัดซื้อปืนให้เสือป่า ฯลฯ ในส่วนการจัดงานวชิราวุธานุสรณ์นั้น สมาคมนักเรียนเก่าฯ ก็ได้จัดสรรรายได้จากการจัดงานไปบำรุงกิจการสาธารณกุศลต่างๆ เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นประจำทุกปีมา ตราบจนถึงปี พ.ศ. ๒๕๑๕ ซึ่งมีการจัดงานเป็นครั้งสุดท้าย

          เงินรายได้จากการจัดงานวชิราวุธานุสรณ์ที่สมาคมนักเรียนเก่าฯ ได้จัดสรรไปบำรุงการกุศลสาธารณะตามพระราชนิยมในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น มีทั้งสมทบการดำเนินงานของสภากาชาไทย จัดสร้างถาวรวัตถุไว้ ณ โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ฯลฯ แล้ว ในส่วนของวชิราวุธวิทยาลัย สมาคมนักเรียนเก่าฯ ยังได้จัดสรรเงินรายได้จากการจัดงานมาจัดสร้างถาวรวัตถุตามความต้องการของโรงเรียนอีกหลายรายการ คือ

               - กองบังคับการและพิพิธภัณฑ์โรงเรียน

               - สระว่ายน้ำ

               - อาคารยิมเนเซียม ซึ่งต่อมาได้ใช้เป็นโรงละคร

               - อาคารกีฬาเอนกประสงค์ อินดอร์สเตเดียม