พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินมาในงานประจำปีของวชิราวุธวิทยาลัย

 

 

          พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงกล่าวถึงการกีฬาในพับลิคสกูลไว้ในพระบรมราโชวาทที่พระราชทานแก่นักเรียนวชิราวุธวิทยาลัย เมื่อวันที่ ๑๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๑ ความตอนหนึ่งว่า

 

"การกีฬาเป็นของสำคัญที่สุด การเล่นเกมเขาออกจะกวดขันยิ่งเสียกว่าการเล่าเรียน เขาเห็นประโยชน์ของการเล่นกีฬามาก เพราะว่าการกีฬานั้นมีประโยชน์ทางหัดนิสสัย โรงเรียนอังกฤษมุ่งฝึกหัดนิสสัยยิ่งกว่าสิ่งใดหมด การเล่นเกมนั้นทำให้กำลังบริบูรณ์ และกล้าหาญเราก็ย่อมทราบกันอยู่แล้ว แต่นอกจากนั้นยังมีผลยิ่งขึ้น ด้วยเกมที่เลือกนั้นมักต้องเลือกเกมที่ต้องเล่นหลายคน เช่น ฟุตบอลล์ คริกเก็ต เป็นต้น เพื่อจะฝึกให้เด็กรู้จักการรักเหล่ารักคณะให้รู้จักช่วยเพื่อน การเล่นเกมไม่ใช่เล่นแต่ตัวคนเดียว ให้นึกถึงส่วนใหญ่ไม่ใช่นึกถึงแต่ตัวคนเดียว เช่น เล่นฟุตบอลล์ไม่ควรแย่งชูตโกล์แต่ตัวคนเดียว ตรงกันข้ามถ้าเห็นคนอื่นอยู่ในที่ดีกว่าเราต้องส่งลูกไปให้ นี่ฝึกหัดให้รู้จักประโยชน์ของส่วนใหญ่ยิ่งกว่าพยายามแสดงความเก่งของตัวคนเดียว เรื่องเล่นเกมนี้เขากวดขันที่สุดต้องเล่นเกมให้ถูกข้อบังคับจริงๆ และจะโกงไม่ได้เลย เพราะฉะนั้นจึงมีศัพท์ที่เมืองอังกฤษว่า คนไหนที่มีน้ำใจซื่อสัตย์สุจริตทำอะไรตรงไปตรงมาเขาเรียกว่า เป็นผู้รู้จักเล่นเกม He plays the game. นี่เป็นศัพท์ที่อังกฤษใช้เสมอ แปลว่าเล่นเกมถูกต้อง รู้จักรักและนึกถึงการช่วยเหลือเพื่อนของตน ไม่ใช่เอาเปรียบ เป็นของสำคัญมากเป็นการอบรมนิสสัยอย่างดี ในโรงเรียนนี้หวังว่าครูจะตั้งใจอบรมให้นักเรียนที่นี่เป็นผู้มีนิสสัยรู้จักเล่นเกม การอบรมอย่างนี้อังกฤษถือว่าทำให้ชาติอังกฤษเป็นชาติที่รุ่งเรืองมีอำนาจใหญ่โตในโลกได้จนมีประเทศราชทั่วไปทั้งโลก เพราะเหตุว่ามีนิสสัย  "รู้จักเล่นเกม" นี้เอง แม่ทัพสำคัญของอังกฤษ คือ ดุ๊ค ออฟ เวลลิงตัน ที่เป็นผู้ชนะพระเจ้านะโปเลียนที่ ๑ ในการยุทธ์ที่วอเตอร์ลูนั้น ได้กล่าวว่า "ข้าพเจ้าชนะการยุทธ์ที่วอเตอร์ลูบนสนามกีฬาของโรงเรียนอีตัน" หมายความว่าที่เขามีคุณวุฒิจนชนะการยุทธ์สำคัญคราวนั้นได้เพราะความอบรมที่รับมาจากโรงเรียนเป็นต้น เพราะการอบรมเหล่านี้เป็นทางฝึกหัดอบรมนิสสัยอย่างสำคัญทางหนึ่ง ฉะนี้เองสมเด็จพระมงกุฎเกล้าจึ่งได้มีพระราชประสงค์ให้โรงเรียนนี้ฝึกหัดอบรมให้คล้ายคลึงกับปับลิคสกูลของอังกฤษมากที่สุดที่จะเป็นได้"

 

 

ทีมฟุตบอลโรงเรียนมหาดเล็กหลวง

 

 

          เพราะการเล่นกีฬาถือเป็นหลักสำคัญในการอบรมนักเรียนในพับลิตสกูล ให้นักเรียนเป็นผู้รู้แพ้ รู้ชนะ และรู้อภัย เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาโรงเรียนมหาดเล็กหลวงเป็นโรงเรียนแบบพับลิคสกูลขึ้นแล้ว ก็ได้โปรดเกล้าฯ ให้นักเรียนมหาดเล็กหลวงเล่นกีฬาเป็นทีมอย่างที่นิยมกันในพับลิคสกูลในประเทศอังกฤษ เช่น แอสโซซิเอชั่นฟุตบอล ราวน์เดอร์ และคริกเก็ต โรงเรียนมหาดเล็กหลวง

 

 

ทีมฟุตบอลสโมสรกรมนักเรียนเสือป่าหลวง พ.ศ. ๒๔๕๙

 

 

          กีฬาฟุตบอลหรือเรียกอย่างเป็นทางการว่า แอสโซซิเอชั่นฟุตบอลนั้นทรงส่งเสริมเป็นพิเศษ และโปรดให้โรงเรียนจัดนักกีฬาในนามของ “สโมสรโรงเรียนมหาดเล็กหลวง” เข้าร่วมการแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยพระราชทานที่สนามเสือป่ามาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๕๙ และในระหว่างตามเสด็จพระราชดำเนินไปซ้อมรบเสือป่าประจำปี ณ พระราชวังสนามจันทร์และท้องทุ่งจังหวัดราชบุรีนั้น ก็ได้โปรดเกล้าฯ ให้นักเรียนมหาดเล็กหลวง นักเรียนราชวิทยาลัย และนักเรียนมหาดเล็กหลวงเชียงใหม่รวมทีมเป็นสโมสร "กรมนักเรียนเสือป่าหลวง" เข้าร่วมการแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วยน้อยนักรบ ในระหว่างทีมกรมกองทหารและเสือป่าที่ตามเสด็จไปซ้อมรบในแต่ละปีด้วย
นอกจากนั้นยังทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการแข่งขันกรีฑาหน้าพระที่นั่งระหว่างโรงเรียนมหาดเล็กหลวงและโรงเรียนราชวิทยาลัย ในงานพระราชทานรางวัลประจำปีของโรงเรียนซึ่งโปรดให้จัดขึ้นทุกปีในช่วงปลายเดือนธันวาคม โดยนับเนื่องเป็นส่วนหนึ่งของงานเฉลิมพระชนม์พรรษา และเมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตแล้ว พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัติ (พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร) เสนาบดีกระทรวงธรรมการและสภานายกสภากรรมการจัดการวชิราวุธวิทยาลัย ได้นำความกราบบังคมทูลพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวว่า เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวยังทรงดำรงพระชนม์ชีพอยู่นั้นเคยมีพระราชกระแสรับสั่งด้วยพระองค์ท่านซึ่งในเวลานั้นเป็นผู้ช่วยราชเลขาธิการในพระองค์ว่า "หากข้าจากไปแล้ว ขอให้มีกรีฑาให้ข้าดูในวันเกิดของข้าเช่นที่เคยจัดกันมาทุกปีด้วย"

 

          แต่เนื่องจากในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น โรงเรียนราชวิทยาลัยได้ถูกยุบรวมเข้ากับโรงเรียนมหาดเล็กหลวง และได้โปรดเกล้าฯ พระราชทานนามโรงเรียนให้ใหม่ว่า “โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย” แล้ว เมื่อทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการแข่งขันกรีฑาหน้าพระที่นั่งในวันเสด็จพระราชดำเนินมาในงานประจำปีของโรงเรียน ซึ่งโปรดเกล้าฯ ให้จัดขึ้นในช่วงวันที่ ๑๐ และ ๑๒ พฤศจิกายนของปี พ.ศ. ๒๔๗๑ – ๒๔๗๕ เนื่องในวันฉัตรมงคลของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และนับเนื่องเป็นส่วนหนึ่งของวันเฉลิมพระชนม์พรรษาในรัชกาลซึ่งตรงกับวันที่ ๘ พฤศจิกายน จึงเป็นการแข่งขันกรีฑาระหว่างคณะของนักเรียนวชิราวุธวิทยาลัย และมีที่พิเศษกว่าปีอื่นๆ คือ ในงานประจำปีของโรงเรียนเมื่อวันที่ ๑๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๕ ซึ่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินงานในงานโรงเรียนเป็นครั้งสุดท้ายนั้น ได้ทอดพระเนตรการแข่งขันรักบี้ฟุตบอลระหว่างทีมนักเรียนเก่ากับนักเรียน ซึ่งเป็นการแข่งขันรักบี้ฟุตบอลครั้งแรกระหว่างคนไทยด้วยกันเอง เพราะก่อนหน้านั้นการแข่งขันกีฬาชนิดนี้ที่สนามราชกรีฑาสโมสร ล้วนเป็นการแข่งขันในระหว่างทีมชาวต่างชาติด้วยกันเอง โดยมีคนไทยเข้าร่วมผสมทีมบ้างก็ไม่กี่คน

 

          ภายหลังจากที่ได้ทอดพระเนตรการแข่งขันกีฬารักบี้ฟุตบอลระหว่างทีมนักเรียนเก่ากับนักเรียนปัจจุบันแล้ว พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระบรมราโชวาทถึงการแข่งขันคราวนั้นว่า "วันนี้เป็นครั้งแรกที่ได้เห็นนักเรียนไทยเล่นฟุตบอลล์รักบี้ ฟุตบอลอย่างนี้เคยมีคนพูดว่า ไทยเราเล่นไม่ได้ เพราะถ้าเล่นเข้าก็ได้ต่อยกันตาย แต่วันนี้ก็เห็นเล่นได้โดยเรียบร้อย ซึ่งแปลงว่าโรงเรียนนี้ สามารถฝึกหัดให้นักเรียนมีน้ำใจเป็นนักกีฬาแท้ได้จริงๆ นี่เป็นสิ่งที่ทำให้รู้สึกปลาบปลื้มมาก"

 

          จากวันนั้นมาวชิราวุธวิทยาลัยก็ได้เริ่มเล่นกีฬารักบี้ฟุตบอลคู่ขนานกันไปกับกีฬาฟุตบอลที่เล่นกันมาแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และเมื่อมีการจัดตั้งสมาคมรักบี้ฟุตบอลแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ขึ้น และสมาคมฯ ได้จัดให้มีการแข่งขันรักบี้ฟุตบอลระหว่างโรงเรียนขึ้นใน พ.ศ. ๒๔๘๙ วชิราวุธวิทยาลัยก็ได้ส่งทีมรักบี้ฟุตบอลเข้าร่วมการแข่งขัน คว้าโล่รางวัลชนะเลิศติดต่อกันมาเป็นเวลาหลายสิบปี จนมีคำกล่าวกันว่า "วชิราวุธแชมป์ตลอดกาล" และเพิ่งจะมาเสียตำแหน่งแชมป์ตลอดกาลให้แก่โรงเรียน ภ.ป.ร.ราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ เมื่อไม่กี่ปีมานี้เอง